PlayStation czy Xbox? To pytanie od lat napędza debaty w świecie gier. Prawdopodobnie sam dołączyłeś do tej walki, być może na Reddicie, TikToku lub w gorących dyskusjach z przyjaciółmi. Choć niektórzy wychwalają PC lub przysięgają na Nintendo, ostatnie dwie dekady w dużej mierze zdefiniowała rywalizacja między Sony a Microsoftem. Ale czy wojna konsol wciąż trwa? Branża gier w ostatnich latach przeszła ogromną transformację, a urządzenia przenośne i specjalnie budowane komputery zmieniły nawyki graczy. Kiedyś znajome pole bitwy jest teraz nie do poznania, ale czy wyłonił się wyraźny zwycięzca? Odpowiedź może cię zaskoczyć.
Branża gier przekształciła się w finansową potęgę. W 2019 roku globalne przychody wyniosły 285 miliardów dolarów; w zeszłym roku wzrosły do 475 miliardów dolarów, przewyższając łączne 336,6 miliarda dolarów z globalnych sektorów filmowego i muzycznego. Prognozy szacują, że do 2029 roku branża zbliży się do 700 miliardów dolarów, daleko od skromnych początków z Pongiem.
Ten dynamiczny wzrost przyciągnął gwiazdy Hollywood, takie jak Mads Mikkelsen, Keanu Reeves, Jon Bernthal czy Willem Dafoe, do ról głosowych w ostatnich grach. Ich zaangażowanie sygnalizuje zmianę kulturową w postrzeganiu gier. Nawet Disney włączył się do gry, inwestując 1,5 miliarda dolarów w Epic Games, aby zdobyć przyczółek w branży gier pod przywództwem Boba Igera. Choć przypływ powinien podnieść wszystkich, Xbox Microsoftu zdaje się nabierać wody.
Xbox Series X i S zostały zaprojektowane, by przewyższyć Xbox One, a jednak sprzedaż kuleje – Xbox One sprzedał się niemal dwukrotnie lepiej niż nowsze modele. Analityk branżowy Mat Piscatella z Circana zauważa, że ta generacja konsol przekroczyła już szczyt sprzedaży, co budzi obawy dla Xboxa. W 2024 roku Statista podała, że sprzedaż Xbox Series X/S wyniosła mniej niż 2,5 miliona sztuk w ciągu roku, podczas gdy PlayStation 5 osiągnęło tę liczbę w zaledwie jednym kwartale. Plotki o zaprzestaniu dystrybucji fizycznych gier Xbox i możliwej rezygnacji z sprzedaży konsol w regionie EMEA dodatkowo pogarszają jego perspektywy. Jeśli istnieje wojna konsol, Xbox zdaje się wywieszać białą flagę.
Jednak Xbox nie wycofuje się – już się poddał. Dokumenty sądowe z przejęcia Activision-Blizzard ujawniły, że Microsoft wierzył, iż Xbox nigdy nie miał szans w wyścigu konsol. Co więc robi firma, gdy jej najnowsza konsola osiąga słabe wyniki, a jej właściciel przyznaje się do porażki? Zmienia strategię, odchodząc od sprzętu.
Xbox koncentruje się teraz na Game Pass, swojej usłudze subskrypcyjnej. Wyciekłe dokumenty pokazują, że Microsoft rozważał płacenie 12-15 milionów dolarów miesięcznie za Grand Theft Auto 5 i 300 milionów dolarów za Star Wars Jedi: Survivor na Game Pass, co podkreśla jego ambicje w grach w chmurze. Kampania „To jest Xbox” redefiniuje Xbox jako wszechstronną, zawsze dostępną platformę, a nie tylko konsolę.
Plotki o przenośnym Xboxie, poparte wyciekłymi dokumentami Activision-Blizzard, wskazują na hybrydową platformę gier w chmurze. Plany Microsoftu dotyczące sklepu z grami mobilnymi, który ma rywalizować z Apple i Google, w połączeniu z uznaniem przez Phila Spencera dominacji gier mobilnych, pokazują wyraźną zmianę: Xbox chce być marką gier dostępną zawsze i wszędzie.
Dlaczego ta zmiana? Gry mobilne teraz dominują. Spośród 3,3 miliarda graczy w 2024 roku, ponad 1,93 miliarda gra na urządzeniach mobilnych, od casualowych graczy po oddanych fanów. Gry mobilne wygenerowały 92,5 miliarda dolarów – połowę wartości branży wynoszącej 184,3 miliarda dolarów – podczas gdy konsole przyniosły 50,3 miliarda dolarów, co oznacza spadek o 4% w porównaniu z 2023 rokiem. W tym kontekście dążenie Microsoftu do przekształcenia telefonów w platformy Xbox ma sens.
Wzrost gier mobilnych nie jest nowy. Do 2013 roku rynek mobilny Korei Południowej przewyższał Zachód o 759%, a Chin o 280%. W tym roku Puzzle & Dragon oraz Candy Crush Saga zarobiły odpowiednio o 1,5 miliarda i 1,4 miliarda dolarów więcej niż GTA 5. W latach 2010-tych gry mobilne, takie jak Crossfire czy Clash of Clans, dominowały w rankingach przychodów, a ich wpływ był niezaprzeczalny, mimo że nie były powszechnie znanymi tytułami.
Gry na PC również zyskały na popularności, rosnąc z 1,31 miliarda graczy w 2014 roku do 1,86 miliarda w 2024 roku, wsparte wzrostem o 200 milionów graczy podczas pandemii w 2020 roku. Technologicznie zaawansowani gracze, edukowani online, napędzili rynek gier PC o wartości 41,5 miliarda dolarów. Jednak różnica między rynkiem konsol a PC powiększyła się z 2,3 miliarda dolarów w 2016 roku do 9 miliardów w 2024 roku, co sugeruje, że PC nie wyprzedzą konsol w najbliższym czasie – to wyzwanie dla Xboxa, który opiera się na komputerach z Windows.
Tymczasem PlayStation Sony kwitnie. Najnowszy raport finansowy Sony podaje, że sprzedano 65 milionów PS5, co znacznie przewyższa 29,7 miliona Xbox Series X/S. Na każdy sprzedany Xbox przypada pięć zakupionych PS5. Zyski Sony z usług gier i sieci wzrosły o 12,3%, napędzane hitami własnymi, takimi jak Astro Bot (1,5 miliona egzemplarzy w niecałe dwa miesiące) oraz Ghost of Tsushima Director’s Cut (13 milionów sprzedanych egzemplarzy w całym okresie). Analitycy przewidują, że Sony sprzeda 106,9 miliona PS5 do 2029 roku, podczas gdy Microsoft szacuje 56-59 milionów sztuk Xbox do 2027 roku. Przewaga Sony wydaje się nie do pokonania, zwłaszcza że gry Xbox coraz częściej pojawiają się na PlayStation.
Jednak PS5 również napotyka wyzwania. Połowa użytkowników PlayStation pozostaje przy PS4, a wśród 20 najlepiej sprzedających się gier w USA w 2024 roku tylko Marvel’s Spider-Man 2 jest prawdziwym exclusivem PS5, zajmując 19. miejsce. Z zaledwie 15 prawdziwymi exclusivami PS5, cena konsoli wynosząca 500 dolarów wydaje się wysoka. PS5 Pro za 700 dolarów, wprowadzone z poprawionymi starszymi tytułami, zebrało mieszane recenzje, a wielu kwestionuje jego wartość. Jednak premiera Grand Theft Auto 6 może na nowo zdefiniować dziedzictwo PS5.
Czy wojna konsol się zakończyła? Dla Microsoftu wydaje się, że nigdy nie było prawdziwej walki z Sony. PS5 Sony dominuje, ale brak wystarczającej liczby exclusivów utrudnia mu status game-changera. Prawdziwym zwycięzcą mogą być ci, którzy całkowicie omijają bitwę konsol. Wzrost gier mobilnych, z firmami takimi jak Tencent spoglądającymi na tradycyjne firmy gamingowe, sygnalizuje zmianę. Take-Two Interactive zauważa, że 10% światowej populacji gra miesięcznie w gry Zyngi, pośrednio napędzając tytuły takie jak Grand Theft Auto 6. Przyszłość gier zależy mniej od mocy sprzętu, a bardziej od zasięgu gier w chmurze. Wojna konsol może zanikać, ale bitwa o gry mobilne dopiero się rozgrzewa.
